PSA چیست و در چه سنی باید PSA خون را اندازه گرفت؟

PSA چیست و در چه سنی باید PSA خون را اندازه گرفت؟

سرطان پروستات دومین سرطان شایع منجر به مرگ مردان بعد از سرطان ریه می باشد که اگر بررسی نشود در اغلب موارد سرطان پروستات آهسته و آرام و بی صدا رشد کرده و ممکن است در بدن از جمله استخوان ها منتشر گردد.

زمانی که سرطان پروستات خود را با کم خونی، درد منتشر استخوان ها، شکستگی خودبخود استخوان ها و یا سوراخ های حالب و از کارافتادن کلیه ها خود را نشان دهد که کار از کار گذشته و هیچ کاری نمی توان کرد و لذا با توجه به اهمیت سرطان پروستات و تشخیص به موقع آن سوال و جواب های رایج درباره PSA که نقش چشمک زن شروع سرطان پروستات در بدن مردان مبتلا را دارد را مرور می کنم.

PSA چیست؟

PSA یک ماده پروتئینی است که از سلول های پروستات مردان ترشح و اغلب وارد مایع منی شده و در جهت سیال بودن مایع منی و نطفه های مرد و بالغ شدن نطفه ها عمل می کند و در حالت طبیعی مقدار کمی از آن وارد جریان خون می شود.

چه عللی باعث افزایش PSA در خون می شوند؟

عوامل بالارونده PSA در خون عبارتند از:

1- سرطان پروستات که شایع ترین علت است و مشخصه آن افزایش بالارونده ی PSA است یعنی به صورت مداوم در هر اندازه گیری سطح آن بالا می رود.

2- بزرگی خوش خیم پروستات و التهاب پروستات نیز از عوامل بالارونده PSA می باشد ولی وقتی علت بالارونده PSA سرطان پروستات نباشد افزایش PSA در این موارد خیلی زیاد نیست و حالت صعودی با گذر زمان ندارد.

در چه سنی باید PSA خون را اندازه گرفت؟

اصولاً سرطان پروستات بیماری مردان بالای 50 سال است و لذا بهترین زمان شروع به چکاپ سرطان پروستات بالای 50 سال می باشد. در مردانی که عمو، برادر و پدرشان به سرطان پروستات مبتلا شده اند باید در آنها بالای 40 سال سطح PSA خون اندازه گیری شود.

فرق PSA آزاد با PSA کامل خون چیست؟

پرسش از دکتر نوبت دهی

PSA ترشح شده از پروستات به دو شکل آزاد و ترکیب با پروتئین در خون جریان دارد. هر چه مقدار PSA کل خون بالاتر و سطح Free PSA یا PSA آزاد کمتر و نسبت آنها باشد شانس ابتلا به سرطان پروستات بالا می باشد.

اندازه طبیعی PSA در خون چقدر است؟

اندازه PSA در خون به حجم و مقدار بزرگی پروستات و سن بیمار باید تفسیر شود. مثلاً برای پروستاتی حجیم که اندازه آن 100 گرم است، PSA 6-4 اغلب طبیعی است و همین مقدار 6-4 اگر حجم پروستات 30 گرم و سن بیمار پایین باشد شانس سرطان پروستات بیشتر می باشد و لذا در حالت طبیعی در یک مرد 55 الی 80 ساله باید به صورت ثابت PSA در سطح خون زیر 4 نانوگرم در میلی لیتر باشد و در افراد 40-50 سال سطح PSA باید ثابت و بین 3-1 باشد. نکته مهم در اندازه گیری PSA خون سطح بالارونده مداوم آن است یعنی اگر در آزمایش های سریالی و در پیگیری های هر سه ماه اگر سطح PSA خون منحنی بالارونده تدریجی داشته باشد تحت عنوان PSA Rizing و با شک قوی به سرطان پروستات حتماً باید تحت بررسی بیشتر قرار گیرد.

اگر PSA خون بالاتر از طبیعی و یا حالت صعودی داشته باشد تکلیف بیمار چیست؟

شما باید به دکتر کلیه و مجاری ادراری مراجعه نمایید. دومین قدم معاینه انگشتی پروستات شما توسط پزشک جراح کلیه و مجاری ادرار می باشد که اگر در معاینه انگشتی قوام پروستات سفت و سخت باشد شک به سرطان پروستات را بالا می برد ولی روش قطعی تشخیص سرطان پروستات نیست و حالت کمک کننده دارد.

قطعی ترین روش تشخیص سرطان پروستات چیست؟

اگر در هر بیماری که سطح PSA خون آن بالا باشد یا حالت افزاینده دائم داشته باشد و یا در معاینه مقعدی پروستات سفت شده باشد باید نمونه برداری پروستات انجام شود. نمونه برداری پروستات به کمک سونوگرافی و از راه مقعد قطعی ترین و دقیق ترین روش تشخیص سرطان پروستات می باشد که در آن به کمک سونوگرافی پروستات را از مقعد مشخص کرده و تعداد 12 قطعه از نقاط مختلف و مشکوک پروستات نمونه برداری جهت فرستادن به آزمایشگاه پاتولوژی گرفته می شود و پس از اعلام جواب آزمایشگاه که حدود یک هفته طول می کشد تکلیف بیمار و پزشک در رابطه با سرطانی بودن و یا نبودن پروستات مشخص می گردد.