بیماری مثانه پرکار
چنانچه به هر علتی فردی بیش از حد نرمال (شش بار در روز و ۲ بار در شب) مجبور به دفع ادراری شود ممکن است به بیماری مثانه پرکار مبتلا شده باشد.تکرر بیش از حد ادرار و احساس دفع ناگهانی ادرار و بی اختیاری ادراری اورژانسی می تواند ناشی از عفونت های سیستم ادراری – تومور مثانه و یا اختلالات عصبی مثانه باشد.
مثانه بیش فعال یک بیماری آزار دهنده ای ایست که کیفیت زندگی افراد را تحت تأثیر قرار داده و محدودیت ها واسترس های ناشی از تکرر ادرار و اینکه دستشوئی همیشه در دسترس بیمار باشد چه بسا زندگی فرد را محدود کرده و مانع از بیرون آمدن از خانه و عدم مسافرت طولانی و غیره می گردد.
بیماری فوق در تمام سنین در مردان و زنان دیده می شود و اغلب در خانم ها شایع تر است.
علائم مثانه بیش فعال
تکرر ادرار زیاد – احساس ناگهانی و شدید دفع ادرار – بی اختیاری اورژانسی ادرار – شب ادراری و بیدارشدن بیش از ۲ بار در شب در افراد جوان که علامتهای فوق مزمن بوده و باعث مشکلات روانی – عاطفی و اجتماعی می شود و کیفیت زندگی شدیداً مختل می گردد.
علت مثانه بیش فعال
علت تکررهای ادراری و بی اختیاری اورژانسی و احساسهای شدید دفع ادراری مزمن می تواند ناشی از عفونتهای مزمن پروستات و ورم مزمن مثانه و ناپایداری عضله مثانه و انقباضهای خودبخودی آن، کاهش حجم مثانه و کاهش قابلیت اتساع مثانه جهت حجم گیری و به هم خوردن تعادل عصبی عضله مثانه و دریچه خروجی مثانه و حساس شدن بیش از حد گیرنده های عصبی مخاطی مثانه علامتهای فوق را ایجاد کند. هر فردی که علائم تحریک پذیری ادراری بیش از حد و دراز مدت دارد باید از نظر این بیماری بررسی گردد.
تشخیص مثانه بیش فعال
آزمایشهای ادرار جهت ارزیابی عفونت ادراری بیمار کمک کننده می باشد در صورت عدم وجود عفونت جهت تشخیص قطعی بیماری باید نوار مثانه یا تست اورودینامیک از بیمار انجام شود. که با انجام نوار مثانه: حجم مثانه قابلیت اتساع مثانه، حس مثانه وجود پرشهای انقباض عضلات مثانه و هماهنگی دریچه خروجی مثانه همه با دقت خاص تشخیص داده شده و با توجه به محل عیب موجود درمانهای قطعی انجام می گیرد.
درمان مثانه بیش فعال
امروزه از رفتار درمانی و درمانهای داروئی و درمانهای جراحی جهت درمان مثانه بیش فعال استفاده می شود. که با انجام تست ارودینامیک و تشخیص علت اصلی، درمانهای فوق به بیماران پیشنهاد می گردد.امروزه شیوع بیماری‌های مربوط به مثانه و مجاری ادراری بهسرعت روبه رشد است. یکی از شایع‌ترین انواع این بیماری ها، بی اختیاری ادراری دربانوان و تنگی مجرا در آقایان است. بیاختیاری ادراری در بانوان ، وقوع عدم اعتمادبه نفس ، ترس و شبهه از حضور دراز مدت در اجتماع و موارد دیگری است که موجب ناراحتیو آزار این قشر در اجتماع می‌شود . طی مشاوره‌های انجام شده با این قشر ازبیماران، می توان به جرات اشاره کرد که کلیه این بیماران حاضربه انجام هر عملی درجهت بهبود این بیماری هستند.یکی از دستگاه‌هایی که به بیماران و از همه مهم‌تر بهپزشک معالج در جهت تشخیص این بیماری کمک می‌رساند دستگاه یورودینامیک است.در اینمقاله، ابتدا مروری کلی بر شایع‌ترین بیماری‌های مجاری ادراری در مردان و زنانخواهیم داشت . سپس ضمن آشنایی با دستگاه یورودینامیک به توضیح انواع تست‌های آنمی‌پردازیم.
دسـتـگـــاه یــورودیـنــامـیــک ، دسـتـگــاهــی کــامــلاتشخیصی است که به طور وسیعی برای تشخیص بـیـمـاری هـای مـربـوط بـه قـسـمـت زیـریـنسـیـستم ادراری مـانـنـد بـی اخـتـیـاری ادراری بـه خـصـوص بی اختیاری در بانوان وتنگی مجرا در آقایان کاربرد دارد.
از شـایـع‌تـریـن مشکلات مثانه در مردان وزنان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱- تکرر ادرار(Frequency): تکرر ادرار بیشتر از ۷بار در روز که فاصله زمانی آن کمتر از ۲ ساعت باشد.
۲- ادرار شـبـــانــه (Nocturia): بـیــدارشــدن از خـواب جـهت دفع ادرار بیشتر از یک بار در طول شب
۳- فوریت ادراری(Urgency): نیاز ضروری به دفعادرار
۴- بی اختیاری ادراری
۵- بـــی اخـتـیــاری ادراری تــوام بــا فــوریــت ( Urge Incontinence ): نشست ادراری غیرقابل کنترل با احساس شدید نیاز بهدفع ادرار
۶- بــی اخـتـیــاری ادراری تــوام بــا اسـتــرس (Stress Incontinence): ریـزش ادرار بـا سرفه ، عطسه و دویدن
۷- شب ادراری(Nocturnal Enuresis)
۸- سوزش (Dysuria): درد یا سوزش در موقع دفعادرار
۹- ادرار خـونـی ( Haematuria): دفع خون درادرار
۱۰- دفع شدن ادرار به سختی (Voiding Difficulty ): نیاز به زور زدن یا تامل در شروع ادرار
۱۱- پـرولاپـس (Prolapse): پرولاپس یا همانافـتـادگـی کـه مـخـتـص بـانوان است که در صورت احـسـاس یـا مـشـاهده یا خروجتوده‌ای از واژن به بیرون صورت می پذیرد.
روش تشخیص کلیه بیماری های فوق الذکر با دریـافت شرح حال از بیمار ، معاینه و در صورت نـیـاز تـسـت یـورودیـنامیک جهتدرمان به وسیله پزشک انجام می پذیرد.
انـجام تست یورودینامیک در ارتباط بابیماران زیر الزامی است:
۱٫ افرادی که مشکل در دفع ادرار دارند.
۲٫ افرادی کهبی اختیاری ادراری توام با سرفه و عطسه و نیاز به جراحی دارند .
۳٫ افرادی که بیاختیاری ادراری فوریتی و توام با سرفه و عطسه دارند.
۴٫ افــرادی کــه مـشـکــلات کمـپـلـکـس مـثـانـه ای دارند.
۵٫ افرادی که مشکلات ادراری و مثانه‌ای پس ازجراحی قبلی و ژنیکولوژی دارند.
۶٫ افرادی که جراحی بی اختیاری ادراری آن ها قبلاپاسخی نداده است.
تـسـت یـورودینامیک تنها توسط ۲ کاتتر باریک یـکـی در مـجـرایادرار جـهـت انـدازه گـیـری فشار مـثــــانــــه‌ای )Pves (و دیــگــــری دررکــتــــوم جــهــــت اندازه گیری فشارشکمی Pabd()صورت می‌گیرد